1. Πολιτική ουσία της μεταρρύθμισης: Πρόκειται για μια τομή στην οργανωτική και διοικητική απορρύθμιση ενός σάπιου αναξιόπιστου και διαχυμένου κράτους που οι ίδιες οι ανάγκες της καπιταλιστικής Ελληνικής οικονομίας επιβάλλουν. Η συγκεντροποίηση των αρμοδιοτήτων αφορά μια οικονομία παρακμάζουσα διαχυμένη σε ένα κομπογιαννίτικο περιφερειακό καπιταλισμό διαχυμένο σε μεσαία στρώματα που ο ρόλος τους πλέον έπαψε να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της οικονομίας. Η ουσία της τωρινής διοικητικής μεταρρύθμισης μπορεί να κωδικοποιηθεί ως εξής: περαιτέρω πολιτική-θεσμική θωράκιση του κράτους απέναντι στο λαϊκό παράγοντα, περικοπή κοινωνικών δαπανών στην προσπάθεια αποδόμησης του κοινωνικού κράτους και της «δημοσιονομικής προσαρμογής» και ένταση των ανταποδοτικών-ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη λειτουργία των ΟΤΑ για τον «εκσυγχρονισμό» της τοπικής αυτοδιοίκησης ώστε να επιτελέσει καλύτερα το ρόλο της στη διαδικασία της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Ο Καλλικράτης δε μπορεί να ειδωθεί σα μια μεμονωμένη μεταρρύθμιση, αλλά είναι σημαντικό να συνδέεται με το πρόγραμμα σταθερότητας, στο οποίο και εμπεριέχεται. Αποτελεί την πολιτική οργάνωση του κράτους με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να εξυπηρετηθούν με καλύτερο τρόπο οι στόχοι του οικονομικού προγράμματος που περιγράφεται στο πρόγραμμα σταθερότητας από τη μία, και η ισχυροποίηση του κράτους, με την απομάκρυνση των αντιδράσεων από τα κέντρα λήψης αποφάσεων από την άλλη.
2. Η αιρετή περιφέρεια: Η καπιταλιστική αναδιάρθρωση έχει ως προϋπόθεση την όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Οι επιπτώσεις αυτής της τομής θα είναι σοβαρές τόσο στην οικονομική όσο και στην κοινωνική οργάνωση της κοινωνίας. Ο όρος αιρετή περιφέρεια γίνεται στις σημερινές συνθήκες τόσο αντιδραστικός ώστε η αυτοσυγκέντρωση εξουσιών σε ένα εκλεγμένο όργανο να επιζητά τη συγκατάθεση των τοπικών οικονομιών στην καταστροφή τους. Συνέπεια όλης αυτής της οργανωτικής αναδιάρθρωσης θα είναι η καταστροφή όλης της παραπάνω κομπογιαννίτικης μικρής και μεσαίας οικονομικής δραστηριότητας. Αποτέλεσμα και η καταστροφή αυτού του κοινωνικού ιστού που μέχρι τώρα υπήρχε.
3. Οι νέοι Δήμοι: Η παραπάνω διαπίστωση δεν επιτρέπει πλέον στις μικρές τοπικές κοινωνίες να δομούν την οικονομία τους με το δικό τους κάθε φορά τρόπο, αλλά θα δομούνται με βάση τις ανάγκες του μεγάλου κεφαλαίου ενάντια και στις απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών. Οι συνέπειες που θα προκύψουν από τις αλλαγές στην οικονομία αντανακλούνται και σε όλες τις δραστηριότητες της προηγούμενης κοινωνικής οργάνωσης. Διακηρυγμένος στόχος είναι και ο περαιτέρω «εκσυγχρονισμός» των ΟΤΑ και η λειτουργία τους με βάση τις προτεραιότητες της δημοσιονομικής προσαρμογής και του Προγράμματος Σταθερότητας. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλλει και η μείωση των Δημοτικών Επιχειρήσεων από 6000 σε 2000 με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ένταση των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας, την ένταση των ελαστικών σχέσεων εργασίας (που κυριαρχούν ήδη σε πολλές) κλπ. Αυτός ο «εκσυγχρονισμός» θα υλοποιηθεί και με την περαιτέρω αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους που σχεδιάζεται με την απόδοση των αρμοδιοτήτων κοινωνικής πολιτικής (σχολεία, νηπιαγωγεία, δημόσια υγεία, πολιτισμός κλπ.) από τις νομαρχίες ή το κεντρικό κράτος στους νέους δήμους. Οι νέοι δήμοι με μειωμένη χρηματοδότηση θα κληθούν να «εξορθολογίσουν» τις κοινωνικές δαπάνες περικόπτοντας τις «σπατάλες» και εισάγοντας ακόμα πιο έντονα τη λογική της ανταποδοτικότητας στις παροχές και της αυτοχρηματοδότησης και των ΣΔΙΤ στα αναγκαία έργα (σχολικά κτίρια, κέντρα νεότητας κλπ.). Παράλληλα ο παραγωγικός πλούτος κάθε περιοχής θα βρεθεί με εντονότερο τρόπο στο στόχαστρο της κερδοσκοπίας. Για την κάλυψη των επιβαρυμένων οικονομικών που τώρα θα έχουν οι δήμοι, θα ασκηθεί πίεση για το περαιτέρω ξεπούλημα δημοτικής περιουσίας, αλλά και για την παραχώρησή της για εκμετάλλευση στον ιδιωτικό τομέα, με όλα τα καταστρεπτικά αποτελέσματα που έχει αυτή συνήθως. Στην εκπαίδευση, οι δήμοι (τώρα ή στο άμεσο μέλλον) μπορεί να κληθούν να διαμορφώνουν μέρος του αναλυτικού προγράμματος ή και μέρος των συμβάσεων των εκπαιδευτικών «αποκεντρώνοντας» αυτές τις διαδικασίες και διευκολύνοντας την υλοποίηση των αντιδραστικών τομών. Στην υγεία, μπορεί να κληθούν να υλοποιήσουν το σχεδιασμό για τα πρωτοβάθμια κέντρα υγείας και τους γενικούς ιατρούς. Η ταξικότητα αυτών των τομών είναι έντονη. Κι αυτό τόσο στο αναδιανεμητικό-οικονομικό σκέλος (αφού όλα αυτά θα υλοποιηθούν με μειωμένη κρατική χρηματοδότηση και αναγκαστική προσφυγή σε ίδιους πόρους από αυξημένα δημοτικά τέλη και μελλοντικά ίσως και δίδακτρα κλπ. με ό,τι αυτό συνεπάγεται για απόκλιση επιπέδου και ποιότητας κοινωνικών δαπανών μεταξύ φτωχότερων και πλουσιότερων δήμων) όσο και στο σκέλος του περιεχομένου των κοινωνικών παροχών. Τέλος, οι νέοι Δήμοι έχουν την αρμοδιότητα έργων σε μεγαλύτερο χωρικό εύρος και αυτό μπορεί να συντελέσει στην αναδιάρθρωση των τοπικών συνασπισμών εξουσίας και των τοπικών κατασκευαστικών κεφαλαικών μερίδων. Κωδικά, η Περιφέρεια θα δίνει τα μεγάλα φιλέτα στους μεγαλοκατασκευαστές. Το ίδιο θα κάνουν και οι δήμοι με τα μικρότερα (που μπορεί να είναι και μεγαλύτερα από τα σημερινά) αν τα τοπικά κεφάλαια δεν προλάβουν να αναδιαρθρωθούν
4. Πολιτικά αποτελέσματα στη ζωή της επαρχίας: Κωδικοποιώντας τα πολιτικά αποτελέσματα που θα έχει ο Καλλικράτης, εκτός της περικοπής και της αναδιάρθρωσης των κοινωνικών δαπανών, πρέπει να ειπωθεί ότι η τομή αυτή θα εντείνει αποτελέσματα που ήδη επέφερε ο Καποδίστριας οξύνοντας τα προβλήματα των πιο απομακρυσμένων και υποβαθμισμένων περιοχών. Η περαιτέρω συνένωση των δήμων θα εντείνει την εγκατάλειψη της επαρχίας προς όφελος των αστικών κέντρων, αφού η ύπαρξη πολιτικής ενότητας με αρμοδιότητες λειτουργεί συγκροτητικά για τη ζωή στην ύπαιθρο. Ταυτόχρονα, η μερική αποχώρηση του κεντρικού κράτους από το πεδίο της περιφερειακής πολιτικής θα οδηγήσει σε άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ αναπτυγμένων και υπανάπτυκτων περιφερειών εντείνοντας την ανισόμετρη περιφερειακή ανάπτυξη.
Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι το σχέδιο Καποδίστριας, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο. Την όσο το δυνατό μεγαλύτερη επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα με στόχο την ενίσχυση του κεφαλαίου. Στα πλαίσια αυτής της επίθεσης η μεταρρύθμιση αυτή θα χρησιμοποιηθεί ώστε να απομακρυνθούν οι αντιδράσεις και για τον καλύτερο έλεγχο τους από την πλευρά του κράτους. Αποτελεί απαραίτητη τομή, ώστε να προχωρήσει η περικοπή των θέσεων του δημοσίου τομέα. Η μείωση των δήμων και των δημοτικών επιχειρήσεων από τη μία μειώνει άμεσα τους εργαζόμενους που χρειάζονται για τη λειτουργία των δήμων, από την άλλη, εξασφαλίζει και τη δομή εκείνη που θα βοηθήσει και στη μείωση ευρύτερου κομματιού των δημοσίων υπαλλήλων που είναι απαραίτητοι για την οργάνωση και λειτουργία του κράτους. Παράλληλα η έλλειψη επαρκών κονδυλίων για τη λειτουργία των υπηρεσιών των δήμων, ασκεί πίεση σε αυτούς για την εκχώρηση πολλών υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα.
Όλα τα παραπάνω δεν συνεπάγεται πως πρέπει να υπερασπιζόμαστε το παλαιό καθεστώς και σύστημα. Σε σπάνιες περιπτώσεις αν και πολλές φορές με έντονα αντιφατικό τρόπο η τοπική αυτοδιοίκηση υπήρξε λαϊκή. Αντιλαμβανόμαστε μια νέα διοικητική μορφή της χώρας η οποία θα βρίσκεται στα χέρια των εργαζομένων. Ένα σύστημα το οποίο θα καταργεί το δημαρχιοκεντρικό μοντέλο λειτουργίας. Κυρίαρχο ρόλο σε αυτή θα έχουν τα εργατικά και τα λαϊκά συμβούλια, όπου και θα παίρνονται οι αποφάσεις. Ένα τοπικό παραγωγικό μοντέλο το οποίο θα συναρθρώνεται με παραγωγικούς συνεταιρισμούς.
Από τη δική μας πλευρά είναι ξεκάθαρο πως υπερασπιζόμαστε τις όποιες επαναστατικές και πολύμορφα ανατρεπτικές παραδόσεις που έδωσαν δύναμη και εξουσία στο λαό και στους εργαζόμενους. Όπως, π.χ. η τοπική λαϊκή αυτοδιοίκηση στην Ελεύθερη Ελλάδα την περίοδο της κατοχής. Ή η παράδοση των δημοτικών συμβουλίων στη Γαλλική Επανάσταση και στην κομμούνα του Παρισιού. Ή τα Σοβιέτ τα πρώτα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης και οι κομμούνες στη Μαοϊκή Κίνα. Φυσικά όλα στα εν λόγω ιστορικά παραδείγματα δε λειτούργησαν τέλεια, έτσι και αλλιώς κάθε επαναστατική διαδικασία παραμένει μια αντιφατική διαδικασία. Εξυπηρέτησαν όμως, ένα βασικό στόχο: Ανέδειξαν τη δυνατότητα και την αναγκαιότητα όλη η εξουσία να περάσει στις γενικές λαϊκές και εργατικές συνελεύσεις.
Ενώ με κάποιο σκεπτικισμό, αλλά και με μια αισιόδοξη αγωνιστική διάθεση μπορούμε να δούμε τα πειράματα λαϊκής συμμετοχής στην Λατινική και κεντρική Αμερική, που μεταμορφώνεται σε κοινωνικό εργαστήρι για το σοσιαλισμό στον 21ο αιώνα: Ζαπατίστας, Κομμούνα στην Οαχάκα, Βενεζουέλα και Βολιβία μπορούν να μετατραπούν σε πηγή έμπνευσης για ένα άλλο δρόμο που ο λαός θα είναι αφέντης στον τόπο του.
Συνοψίζοντας, γίνεται κατανοητό ότι διαλύονται πλέον όλες οι μέχρι τώρα διαμορφωμένες κοινωνικές σχέσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχουμε την υποχρέωση όχι μόνο να απαντήσουμε στην οργανωτική αναδιάρθρωση του κράτους αλλά να καταθέσουμε στην κοινωνία τη νέα μορφή των κοινωνικών σχέσεων που προτείνουμε με πρώτη προτεραιότητα την παραγωγική επάρκεια των υλικών αγαθών της τοπικής μας κοινωνίας. Μη μας φαντάζει μακρινό μέλλον το αίσθημα ότι εμείς έχουμε την ευθύνη να απαιτήσουμε την οικονομία που θέλουμε με βάση τον πλούτο της περιοχής μας για να θρέψουμε την κοινωνία. Μη μας φαντάζει μακρινό το αίσθημα της ευθύνης της παραγωγικής ανασυγκρότησης της τοπικής μας οικονομίας έτσι ώστε και αυτάρκεια να έχουμε και περίσσευμα που θα μας επιτρέπει να το μεταφέρουμε και στην υγεία και στην παιδεία και στον πολιτισμό της τοπικής κοινωνίας. Όλα τα παραπάνω πρέπει να περικλείουν τη βασική ανάγκη ώστε η οικονομία μας να εξασφαλίζει ότι το παραγόμενο προϊόν θα μπορεί και το τελευταίο μέλος της κοινωνίας με την εργασία του να το απολαμβάνει.
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια είμαστε αναγκασμένοι να δούμε και τη μορφή οργάνωσης βάση της οποίας θα διανέμεται αυτό το προϊόν. Μορφές που μέχρι τώρα το καπιταλιστικό κράτος έχει καταστρέψει και για μας αποτελούν μορφές οργάνωση της τοπικής οικονομίας μπορούν να ανασυγκροτηθούν και με βάση την εμπειρία να αποτελέσουν μορφές οργάνωσης της οικονομίας μας όπως οι παραγωγικοί και καταναλωτικοί συνεταιρισμοί ελεύθερων παραγωγών.
Δημοτική Ριζοσπαστική Αριστερή ΣΥσπείρωση
ΝΟμαρχιακή Ριζοσπαστική Αριστερή ΣΥσπείρωση
Μάης 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου